Kadry i Płace w Administracji

Sposób wykorzystywania urlopu wypoczynkowego

Urlop wypoczynkowy jest przewidzianą przez przepisy prawa pracy przerwą w świadczeniu pracy na rzecz określonego pracodawcy i w czasie ustalonym przez niego. Jest to zatem czas całkowitej swobody pracownika, który powinien być wykorzystywany bez wykonywania jakichkolwiek świadczeń na rzecz pracodawcy. Nie może być zakłócany przez przełożonych telefonami, e-mailami z pytaniami dotyczącymi pracy itp. Zadaniem pracodawcy jest takie zorganizowanie pracy, by nie było konieczności kontaktowania się z osobami przebywającymi na urlopach. Temu służą zastępstwa pracowników, wcześniejsze przygotowanie się na ich nieobecność, planowanie urlopów.

Urlop wypoczynkowy traktowany jest jako uprawnienie pracownika, a pracodawca nie ma środków prawnych pozwalających mu skontrolować, w jaki sposób pracownik korzysta z wypoczynku.

Przepisy nie przewidują też żadnych sankcji za wykonywanie pracy w trakcie urlopu wypoczynkowego, chyba że doszło do naruszenia interesu pracodawcy.

Praca w czasie urlopu

Pracownik ma pełną swobodę w dysponowaniu swoim urlopem. Może więc pojechać na wycieczkę, ale równie dobrze może remontować mieszkanie lub dom, albo podjąć pracę u innego pracodawcy.

Pewna grupa pracowników musi się jednak liczyć z ograniczeniami. Nie wszyscy pracownicy mogą pracować na urlopie wypoczynkowym. Pracownicy administracji publicznej i samorządowej powinni zadbać, aby praca w czasie urlopu nie pozostawała w sprzeczności z ich obowiązkami. Praca taka nie może także wywoływać podejrzenia o stronniczość lub interesowność.

Urlop „pod telefonem”

Częstym zjawiskiem jest próba zobowiązania pracownika przez pracodawcę do pozostawania w kontakcie telefonicznym, tj. podania numeru telefonu, pod którym pracownik będzie dostępny, oraz utrzymywania aktywnego numeru podczas wypoczynku. Takiego postępowania nie można całkowicie zabronić pracodawcy. Obowiązek pozostawania na urlopie wypoczynkowym w kontakcie telefonicznym z pracodawcą należy jednak ograniczyć jedynie do bardzo zamkniętej grupy pracowników:

• osób zajmujących wysokie stanowiska kierownicze – w literaturze prawa pracy oraz w orzecznictwie sądowym zwykle przyjmuje się zwiększony obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy przez te osoby;
• osób zajmujących stanowiska wysoko specjalistyczne, związane z dbałością o podstawową infrastrukturę firmy, bez których to pracowników, w razie awarii, pracodawca nie może funkcjonować (będzie to np. informatyk odpowiedzialny za sieci firmowe, bez których prawidłowe działanie firmy nie jest możliwe, główna księgowa, której obecność podczas kontroli urzędnika skarbowego jest niezbędna).

Pracodawca nie może nakładać na wszystkich zatrudnionych pracowników zobowiązania do pozostawania w kontakcie telefonicznym.

W obu jednak wymienionych przypadkach bardzo trudno byłoby wyegzekwować realizację takiego zobowiązania. Nie mogłoby to bowiem w żaden sposób ograniczać swobody wypoczynku pracownika.

Przykład 1

Pracownik ma zamiar spędzić urlop w miejscu odosobnienia religijnego, gdzie obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych poza ściśle wyznaczonymi godzinami. W takiej sytuacji pracodawca nie może swoją potrzebą pozostawania z pracownikiem w kontakcie telefonicznym wpływać na wybór jego miejsca odpoczynku.

[...]

Katarzyna Piecyk
specjalista prawa pracy